Hầu hết tất cả mọi người, ai cũng có ít nhất một lần trong đời, đã từng kỳ vọng có thể thay đổi một ai đó. Haha.
Với hơn 12 năm làm quản lý, mình đã từng làm việc với hàng trăm người, chưa kể những đối tác, khách hàng. Và mình xin khẳng định rằng, việc thay đổi người khác là rất khó, một việc gần như là không thể bạn ạ.
Bạn không tin? Bạn nghĩ thay đổi con người là dễ? Ok. Vậy thử tình huống như này nhé: Hàng ngày, bạn xem tất cả các thể loại mạng xã hội, đến tận 2-3h sáng mới ngủ. Mình nghĩ đó là một việc không tốt, có hại cho sức khỏe của bạn. Mình nói với bạn là mình muốn bạn không xem MXH nữa, đi ngủ sớm đi. Bạn có chịu không? Có lẽ là không, nhỉ.
Có thể bạn sẽ bảo: lời nói của mình không lôi cuốn, không thuyết phục, không tạo ra được động lực để bạn thay đổi. À, đúng rồi đấy. Khi bạn muốn người khác thay đổi, họ cũng sẽ không thấy động lực gì để phải thay đổi đâu. Trừ khi bạn biết tạo động lực đúng cách cho họ.
Thử hồi tưởng lại xem, mỗi khi bạn kỳ vọng người khác thay đổi, bạn thường làm gì? Có phải bạn sẽ phân tích đúng sai từ góc nhìn của bạn? Có thể bạn nghĩ rằng mình lớn hơn, mình có nhiều kinh nghiệm hơn nên người khác phải nghe?
Hoặc có phải bạn đang nghĩ rằng bạn yêu thương họ, rằng bạn muốn tốt cho họ, nên họ nhất định phải thay đổi?
Mình cũng rất thương bạn. Thức đêm sử dụng mạng xã hội, lạm dụng rượu bia, thuốc lá, mình biết là chúng không tốt. Và nếu mình nói tất cả những điều đó với bạn, mình yêu cầu bạn ngưng ngay những hành động đó, thì bạn có thấy động lực để thay đổi bản thân không?
Chắc chắn là không. Thậm chí nếu là mình, khi nghe những yêu cầu như vậy, mình còn thấy khó chịu với bạn hơn.
Vậy, bản thân bạn không thích, bạn không sẵn lòng thay đổi khi người khác “chỉ bảo” cho bạn, thì tại sao bạn lại kỳ vọng rằng người khác sẽ thay đổi khi bạn chỉ bảo cho họ?
Rồi khi người khác không chịu thay đổi, không nghe bạn, bạn sẽ làm gì? Bạn tranh cãi với họ, bạn đưa ra mọi lý lẽ để chứng minh bạn đúng và người khác cần nghe theo? Bạn tin rằng, thắng thua trong tranh luận có thể tạo ra động lực cho người khác? Thật nên thơ.
Thế, nếu thật lòng bạn vẫn mong muốn thay đổi người khác thì phải làm sao?
Mình xin nhắc lại rằng đây là một việc rất khó. Khó nhưng phải không có cách, miễn là bạn thấy đáng, và bạn quyết tâm làm, thì việc khó mấy cũng có thể thành công.
Và để làm được việc khó khăn này, theo mình, bạn phải làm đủ các bước sau:
- Tôn trọng người khác: Người khác đang sống theo cách A, bạn muốn họ sống theo cách B. Trước khi muốn chuyển A thành B, bạn cần học cách tôn trọng A trước đã.
- Chân thành:
- Chân thành lắng nghe: Khi bạn muốn chuyển A thành B, sau khi tôn trọng A, tiếp theo bạn phải hiểu tại sao người khác lại đang sống theo cách A. Cách tốt nhất để hiểu A là hỏi và lắng nghe.
- Chân thành đưa ra góc nhìn: Từ những gì lắng nghe được, hãy chân thành đưa ra góc nhìn của mình. Đặt những câu hỏi mang hàm ý: biết đâu là, nếu A mà thành A1 thì có lẽ sẽ tốt hơn.
- Kiên trì: Việc khó không thể nào làm nhanh được. Để A biến thành B, A sẽ cần trở thành A1, A2, A3,… lâu dần thì mới thành B được. Vì thế, nếu việc khó này đáng làm, nhất định bạn phải thật kiên trì.
- Đừng kỳ vọng: Dù bạn đã làm cả 3 bước trên với một quyết tâm cao độ, nhưng có thể kết quả vẫn chẳng khác mấy so với việc bạn không làm gì. Đừng vì tiếc công sức bỏ ra để phải thất vọng, vì thật ra là đã không thể kỳ vọng ngay từ khi bắt đầu rồi.
Rất khó để thực hiện trọn vẹn các bước này, đúng không nào? Vì thế mình thực sự chân thành nói với bạn một điều: Đừng kỳ vọng có thể thay đổi người khác, vì nó là một kỳ vọng viển vông.
Còn nếu đã sẵn lòng quyết tâm giúp người khác, hãy thay đổi bản thân mình trước đã.