Có bao giờ bạn thắc mắc là mình sinh ra để làm gì, mình đem lại giá trị gì cho cuộc sống, hoặc sứ mệnh của mình đến trái đất này là gì không?
Mình đã từng hỏi chính mình câu hỏi này rất nhiều lần. Đối với mình, đây là một câu hỏi khó. Mình đã tìm thử câu trả lời trong nhiều kiến thức khác nhau, nhưng vẫn không có câu trả lời thỏa đáng. Cho đến một ngày, mình tìm hiểu được kiến thức về ikigai.
ikigai là một khái niệm xuất hiện trong văn hóa của người Nhật. “iki” là “sống”, “gai” là “lý do”. “ikigai” là “lý do để sống”, hay có thể gọi ngắn gọn là “lẽ sống”. Theo khái niệm này, lẽ sống của bạn là sự giao thoa của bốn vùng:
- Việc bạn thích làm
- Việc bạn có thể làm tốt
- Việc mà xã hội cần, và
- Việc mà có thể đem lại thu nhập cho bạn
Điều thú vị của khái niệm này là khi có sự giao thoa của 2 vòng tròn, bạn sẽ tìm được những ý nghĩa cuộc sống mới, nhưng chưa đủ viên mãn. Còn khi đạt được sự giao thoa của 3 vòng, thì cuộc sống của bạn có thể lại bế tắc hơn. Cụ thể như sau:
Giao thoa của 2 vòng tròn, những ý nghĩa mới của cuộc sống:
- Khi bạn làm tốt việc mà bạn thích, bạn sẽ có Đam mê.
- Khi bạn làm tốt việc có thể đem lại thu nhập cho bạn, thì bạn sẽ trở nên Chuyên nghiệp.
- Khi bạn kiếm được thu nhập từ việc mà xã hội cần, bạn sẽ có Sự nghiệp.
- Khi bạn làm việc mình thích, mà việc đó xã hội cũng cần, thì bạn sẽ có Sứ mệnh.
Giao thoa 3 vòng tròn, những bế tắc của cuộc sống:
- Nếu bạn có Đam mê và Chuyên nghiệp, mà việc bạn làm xã hội lại không cần, thì bạn cảm thấy thỏa mãn, nhưng cuộc sống lại thiếu đi ý nghĩa. Ví dụ dễ hiểu nhất trong lĩnh vực này là.. Cờ bạc chuyên nghiệp. Haha. Bạn có thể giàu, nhưng sống mãi như vậy thật vô nghĩa.
- Nếu bạn có Sự nghiệp và Chuyên nghiệp, mà bạn lại không thích việc mình làm, thì bạn sẽ cảm thấy thoải mái, nhưng thật trống rỗng. Bạn có thể đạt được tiền tài và danh vọng, là thứ mà biết bao nhiêu người thèm khát, nhưng sâu bên trong bạn lại cảm thấy chán ghét công việc của mình, vì bạn không thích nó. Càng làm bạn càng thấy kiệt quệ. Trống rỗng là vì thế.
- Nếu bạn hiểu rõ Sứ mệnh và con đường Sự nghiệp, mà bạn lại không làm tốt công việc của mình, thì bạn sẽ cảm thấy hào hứng và thỏa mãn, nhưng lại thiếu chắc chắn. Bạn rất khát khao, nhưng bạn không biết làm thế nào để đạt mục tiêu, vậy làm sao bạn có thể thấy vững tâm?
- Nếu bạn hiểu rõ Sứ mệnh và bạn có Đam mê, mà công việc bạn làm không đem lại thu nhập, thì bạn sẽ thấy hài lòng và mãn nguyện, nhưng bạn lại không giàu được. Ngày xưa, hầu hết những nhạc sỹ, nhà văn hay họa sỹ nghèo đều rơi vào hoàn cảnh này.
Chỉ khi nào bạn đạt được giao thoa của 4 vòng tròn: bạn được làm việc mình thích, việc đó đem lại giá trị cho xã hội, bạn giỏi việc đó và việc đó đem lại thu nhập cho bạn, thì khi đó bạn mới đạt được “lẽ sống” của đời mình.
Nghe xong thì ikigai có vẻ rất khó để đạt được, đúng không nhỉ? Cũng đúng, mà cũng không.
Đúng, sẽ thật khó để tìm được ikigai khi bạn không biết một trong 4 yếu tố nền tảng của ikigai là gì. Có khá nhiều bạn không biết mình thích gì, không biết mình giỏi gì, không biết xã hội đang cần gì. Các bạn chỉ biết và mong muốn duy nhất một điều là làm gì để có thu nhập tốt.
Cũng không sao cả, đó cũng là một lối sống. Nhưng nếu chỉ biết tới thu nhập như vậy, có lẽ, sẽ còn rất lâu bạn mới cảm thấy hạnh phúc được.
Thế đạt được ikigai không khó ở chỗ nào? Cũng đơn giản thôi. Đầu tiên bạn cần phải tìm một việc mà bạn thích làm, việc đó bạn có kỹ năng để làm tốt. Bạn biết là sẽ đem lại giá trị cho xã hội khi bạn thực hiện việc đó, và bạn có thể kiếm được thu nhập từ công việc này. Khi tìm được một công việc như vậy, chỉ cần bạn thực hiện nó, mỗi ngày, chắc chắn bạn sẽ tìm được ikigai của đời mình.
Một năm mới lại đến. Nhân ngày Tết dông dài, hãy dành đôi chút thời gian để suy nghĩ về “lẽ sống” của đời mình. Chúc bạn sớm tìm được “ikigai” cho chính bạn nhé!